Galatasaray Spor Klübü Tarihi

Adı: Galatasaray Spor Kulübü Tarihçesi

Kuruluşu: 1905 Sonbaharı

Kurucuları: Ali Sami Yen Asım Tevfik Sonumut Emin Bülend Serdaroğlu Celal İbrahim Bekir Sıtkı Bircan Reşat Şirvanizade Refik Cevdet Kalpakçıoğlu Abidin Daver

Kurulduğu Yer: Galatasaray Lisesi 5. sınıfı

İlk Renkler: Kırmızı-Beyaz ( Sonradan Sarı- Siyah ve Sarı -Kırmızı)

İlk Lokal: Galatasaray`da Bulgar Sütçü`nün Dükkanı

İlk Amblem: Tobler Çikolatasındaki kartal

İlk Başkan: Ali Sami Yen

İlk Maç: Galatasaray- Kadıköy Faure Mektebi (2-0)

İlk Spor Dalı: Futbol

İlk Şampiyonluk: İstanbul Pazar Ligi Şampiyonluğu

Kuruluş Hedefi: " İngilizler gibi toplu halde oynamak bir renge ve isme sahip olmak.
Türk olmayan takımları yenmek."

Kuruluş

Galatasaray Spor Kulübü
Türk Spor Tarihi'ndeki öncü olma özelliğini hiç kuşkusuz içinden
doğduğu ve gene öncü bir kurum olan Galatasaray Lisesi'nden (Mektebi
Sultani) almıştır. Okul ile kulüp arasındaki koparılmaz bağ yadsınamayacak bir gerçeklik ve övünç kaynağıdır.

Devlet adamı yetiştirmek amacıyla II. Beyazıt tarafından 1482'de kurulan mektep
adını kurulduğu bölgeden alır ve "Galata Sarayı" olarak anılmaya
başlar. Okul modern konumuna 1 Eylül 1868'de Sultan Abdülaziz döneminde
kavuşur. Okul' un yeniden yapılanmasıyla birlikte
Türkiye'de de gerçek anlamıyla ilk sportif çalışmalar başlamış olur ve
okulda Beden Eğitimi dersi jimnastikçi 'Monsieur Curel' tarafından
eğitim programına konur. Bu atılımlar gerçekten bir devrim niteliği
taşımaktadırlar. Curel modern aletler eşliğinde çalıştırdığı öğrencileri sportif açıdan geliştirirken
onlar için Kağıthane'de bir idman Bayramı düzenler. Yıl 1870'tir. Bu
etkinlikte başarı gösteren sporcular değişik ödül ve madalyalar kazanır
ve yarışmaların sonunda öğrencilere "kuzulu pilav" verilir. Bu da sonraki yıllarda bir başka geleneğin başlangıcını oluşturur.

Curel'den sonra görevi devralan yabancı spor hocaları (M. Moiroux Signor Martinetti Stangali gibi) jimnastik ve atletizmin yanı sıra değişik branşlara da eğilerek (yüzme kürek aletli jimnastik)
bir ilki daha başlatmış olurlar. Bu çalışmaların ürünü çok geçmeden
alınmaya başlanır ve adı Türk Spor Tarihi'ne altın harflerle yazılan
Faik Üstünidman'ın yanı sıra Binbaşı Mazhar Kazancı Abdurrahman ve Ahmet Robenson kardeşler GSL'nde görev alıp izcilik tenis hokey gibi spor dallarının öğrenciler arasında yaygınlaşmasını sağlarlar. Özellikle Üstünidman'ın ön ayak olmasıyla öğrenciler futbolla tanışırlar. Ama oynanan futbol
bir kör dövüşünden farklı olmayan ve kural tanımayan bir koşuşturmayı
andırmaktadır. Ama futbol GSL' nin Tören Kapısı'ndan adımını atmış ve
tam bir salgına dönüşmüştür.

1901 yılında İstanbul'da yaşayan iki İngiliz James Lafontaine ve Horace Armitage
Rum ve İngiliz oyunculardan oluşan Kadıköy Futbol Kulübü'nü kurmuşlar
ama 1903'te takımdaki İngilizler bir anlaşmazlık sonucu ayrılarak Moda
Kulübü'nü oluşturmuşlardır. 1904 yılında ise bu kulüpler Imogen Elpis Strugglers takımlarıyla anlaşarak
İstanbul Futbol Birliği'ni hayata geçirmişler ve bugünkü Fenerbahçe
Şükrü Saraçoğlu Stadı'nın yerinde bulunan "Union Club-İttihat Spor"
sahasında düzenli karşılaşmalar yapmaya başlamışlardır. Görüldüğü gibi
bu takımlar yabancı ya da azınlık takımlarıdır. Türk olmayan ekiplerin
gerçekleştirdikleri bu ilk futbol karşılaşmaları GSL öğrencilerini hem ilgilendirir hem de çok üzer. Artık onların amacı kendi futbol kulüplerini kurmak ölesiye sevdikleri bu oyunun kurallarını "hatmetmek" ve yabancılarla boy ölçüşmektir.

Türk olmayan takımları yenmek

Galatasaray Spor Kulübü'nün kurucusu Ali Sami Yen "Ellinci Yıl" kitabında kuruluş öyküsünü şöyle anlatır:
"1 Teşrin 1905'te mektebin beşinci sınıfında edebiyat muallimimiz
merhum Mehmet Ata beyin dersi esnasında birkaç arkadaş baş başa vererek
Galatasaray'da bir futbol kulübü kurmaya karar verdik. İlk
müteşebbisler oyuna ve mücadeleye meyyal arkadaşlardan Asım Tevfik
Sonumut Reşat Şirvani Cevdet Kalpakçıoğlu Abidin Daver
Kamil...gibi gençlerdi. Mektepde tahsilde bulunan Bulgar ve Sırp
talebesinden çevik ve kuvvetli olanlar da bize iltihak etmişlerdi.
Asım'ı muhasebeciliğe Cevdet'i ikinci reisliğe seçmiş
kendim de Reis olmuştum. Asım her hafta arkadaşlardan birer kuruş
toplamakda mahir olduğu için kendisini muhasebeci yapmıştık. Ben
Reisliği topu yağlayıp şişirmekle almıştım. Topumuza evladım gibi
bakardım. Zaten varımız yoğumuz da toptu. Mektebe gelirken domuz sokağından geçer domuz yağı alırdım. Topu onunla yağlar şişirirdim; yamasını yeni pabucumdan kesmiştim. Bunu gören arkadaşlar bana hepimizden fazla paye vermişlerdi. Yani o zaman Reisliğe ve diğer vazifelere payeyi en çok çalışan kazanırdı. Cevdet de ikinci Reisliği formaları yıkadığı için almıştı.

"Maksadımız İngilizler gibi toplu bir halde oynamak bir renge ve bir isme malik olmak ve Türk olmayan takımları yenmek."

Kulübün adının Gloria (Zafer) ya da Audace (Cesaret) konulması yolunda görüşler ortaya atılmışsa da sonuçta Galatasaray olmasında anlaşmaya varılmıştır. Araştırmacı Cem Atabeyoğlu Galatasaray adının bu takımın yaptığı ilk maçta Rum ekibini 2-0 yenerken
seyircilerin onlardan "Galata Sarayı efendileri"diye söz etmelerinden
doğduğunu yazar. Bunun üzerine kurucular da ismi benimserler ve "Adımız
Galata Sarayı olsun" derler.

Kurucu Listeler

1905'ten 1919'a kadar Galatasaray Spor Kulübü'ne Başkanlık yapan mektebin 889 numaralı öğrencisi Ali Sami Yen
inci gibi elyazısıyla tuttuğu Galatasaray Terbiye-i Bedeniye Kulübü
ıhsaiyet Defteri'nin (Sayım-İstatistik Defteri) 181 ve 182.
sayfalarında kurucu 13 üyeyi şöyle sıralar: 1-Ali Sami Yen; 2-Asım
Sonumut; 3-Emin Bülend Serdaroğlu; 4-Celal İbrahim; 5-B. Nikolof;
6-Milo Bakiş; 7-Pol Bakiş; 8-Bekir Sıtkı Bircan; 9-Tahsin Nahit;
10-Reşat Şirvanizade; 11-Hüseyin Hüsnü; 12-Refik Cevdet Kalpakçıoğlu;
13-Abidin Daver.

1905'te Osmanlı İmparatorluğu'nda bir dernekler yasası bulunmadığından Galatasaray Spor Kulübü yasal olarak tescil edilme olanağını bulamamıştır. 1912 yılında Cemiyetler Kanunu çıkarıldıktan sonra kulüp yasal bir kimlik kazandı. Yetkili makamlara kulüplerin tüzükleriyle birlikte kurucu üyelerin ad ve adreslerinin de bildirilmesi zorunlu tutulduğundan
istifa eden ya da eğitimlerini tamamlayarak ülkelerine dönen üyeler ilk
listeden çıkarılmış ve 1 Eylül 1913'te kurucu liste yeniden
düzenlenmiştir. Kurucu üyelerin yeni sıralaması şöyle gerçekleşmiştir:
1-Ali Sami Yen; 2-Asım Sonumut; 3-Emin Bülend Serdaroğlu; 4-Celal
İbrahim; 5-Bekir Sıtkı Bircan; 6-Reşat Şirvanizade; 7-Refik Cevdet
Kalpakçıoğlu; 8-Abidin Daver.

Renklerin öyküsü

Galatasaray Spor Kulübü'nün ilk renkleri kırmızı-beyaz'dır. Bayrağımızın renklerinden esinlenerek seçilen bu renkler dönemin baskıcı ve paranoyak yönetimi tarafından kuşkuyla karşılanmış ve futbolcular sıkı bir takibe alınmışlardır. Bu nedenle
sarı-siyah renkler gündeme gelmiş ama bunlar da kalıcı olmamış ve
Galatasaray bugünkü renklerine kavuşmuştur. Bu renklerin öyküsünü Ali
Sami Yen'den dinleyelim:
"Birçok yerleri dolaştıktan sonra nihayet Bahçekapı'daki Şişman Yanko'nun dükkanına gidilerek orada zarif iki yünlü kumaşa tesadüf ettik. Biri vişneye çalan koyuca tatlı bir kırmızı öteki de içinde turuncudan iz taşıyan tok bir sarı. Tezgahtar
mahirane bir el hareketi ile kumaşların dalgalarını birleştirdi. Bir
saka kuşunun başı ile kanadının yarattığı renk güzelliğine benzer bir
parlaklık hasıl oldu. Ateşin içindeki renk oyunlarını görür gibi
olmuştuk. Sarı-Kırmızı alevinin takımımız üstünde parıldamasını
tasavvur ediyor ve bizi derhal galibiyetten galibiyete götüreceğini
tahayyül ediyorduk. Nitekim de öyle oldu." Buna karşılık kuruculardan
Bekir Sıtkı söz konusu renklerin Gül Baba'nın II.Beyazıt'a verdiği sarı ve kırmızı güllerden esinlendiğini ileri sürer.

GS Amblemi nasıl doğdu?

Galatasaray Lisesi talebelerinden Ayet Emin'in çizdiği Galatasaray amblemi eski Türkçe şekli ile :

Galatasaray ' ın ilk amblemi 333 Şevki Ege tarafından çizildi. Bu ağzında futbol topu olan kanatları gerili bir kartaldı. "Kartal" Galatasaray'lıların üzerinde durduğu bir amblem örneğiydi. Ancak kartal adı benimsenmeyince Şevki Ege'nin kompozisyonu bir kenara itildi. Sonraları GS amblemi doğdu ve benimsendi.